Ikona Św.Józefa z dzieciątkiem
W naszej świątyni pojawił się nowy obraz – Św. Józefa z dzieciątkiem Jezus namalowany na podstawie ikony Św. Józefa. Obraz ten jest darem ołtarza dzieci, które 21 maja 2017 roku przyjęły Sakrament Pierwszej Komunii Świętej autorstwa Izabeli Lewkowicz. Obraz został poświęcony 19 kwietnia 2017 roku przez Biskupa Marka Solarczyka.
Poniższy opis ikony Św. Józefa otrzymaliśmy dzięki uprzejmości sióstr karmelitanek bosych z Islandii
W roku Świętego Józefa (2021 ) siostry nagrały także objaśnienie tej ikony i można je odsłuchać na kanale YouTube >> opis ikony
Ikona Św. Józefa, Patrona Karmelu Niepokalanej Pani Jasnogórskiej i Św. Józefa w Hafnarfjörður na Islandii, napisana w 2009 r. przez mniszkę karmelitankę bosą z Islandii z okazji Jubileuszu 70-lecia istnienia Klasztoru i 25-lecia przybycia polskich mniszek na Islandię.
Św. Józef przedstawiony na ikonie jest osobą promieniującą pokojem, szlachetnością, wzbudzającą zaufanie, a w rozumieniu biblijnym -”człowiekiem sprawiedliwym”. I właśnie temu człowiekowi Bóg powierzył dwa najcenniejsze Skarby – Jezusa i Maryję. „Sprawiedliwość” Św. Józefa w sposób wyjątkowy jest Bożym promieniowaniem. Jego ojcostwo – odblaskiem ojcostwa Bożego i – podobnie jak Boże – ma zasięg powszechny. Dziś tej samej czułości, jaką Św. Józef otaczał Jezusa i Maryję, może doświadczyć każdy, kto z ufnością zwraca się do niego. To właśnie pełna wiary modlitwa sprawia, że Św. Józef, człowiek wiary, staje się rzeczywiście obecny tam, gdzie jest wzywany.
Postać Św. Józefa na ikonie wkomponowana jest w krajobraz Islandii – otwartą przestrzeń, nawiązującą wyglądem do miejsca, gdzie leży nasze miasto- Hafnarfjörður. Sam Św. Józef stoi tam, gdzie znajduje się nasz klasztor – miejsce, gdzie jest kochany, czczony, i wzywany we wszystkich potrzebach, a zatem prawdziwie obecny. Tu i teraz, pośród nas, uobecnia się tajemnica Nazaretu, a Św. Józef jest stałym mieszkańcem naszego DOMU.
Jego dobroczynna opieka ogarnia również całą Islandię – na ikonie symbolizuje ją przedstawiony krajobraz – jest ona bowiem wpleciona w naszą modlitwę. Symbolem tej modlitwy jest pomarańczowo -„złoty” blask, opromieniający każdy szczegół. Użyty tu pomarańcz – w ikonie symbol duchowego oczyszczenia, ognia, żarliwej miłości – zdaje się wszystko rozpalać, nawet poszarpane skały gór Esja piętrzące się na horyzoncie.
Mimo, że ziemia islandzka to właśnie skały i lawa, tutaj przesyca ją kolor zielony. Sprawia wrażenie urodzajnej doliny – jak ziemia Goszen, dana na własność biblijnemu Józefowi Egipskiemu i jego rodzinie (Rdz 47,6). Ma to znaczenie duchowe: taką urodzajną doliną staje się każde miejsce przeniknięte obecnością Ducha Świętego. Zieleń w ikonografii, to właśnie Jego kolor, a także symbol życia wiecznego, kolor nadziei, duchowego odrodzenia i rozkwitu. O te właśnie dary prosimy, za wstawiennictwem Św. Józefa, dla całej ziemi – by stała się mieszkaniem miłym Jezusowi.
Św. Józef z ikony cały zwraca się ku Jezusowi. Jego postawa, delikatny gest obejmującej dłoni – jakby podtrzymującej Dziecię Jezus – wyraża całkowite oddanie się zadaniu przybranego ojca. Natomiast Jezus, przedstawiony tutaj jako Dziecko i przytulony do Św. Józefa, symbolicznie wyraża poddanie się woli Ojca Niebieskiego aż do śmierci z miłości, gdyż jako Osoba Trójcy Świętej, będąc poddany Św. Józefowi, cały pozostaje w sprawach Ojca, w pełni zaangażowany w plan zbawienia.
Jego szata aż płonie czerwienią krwi, czerwienią nieskończonego miłosierdzia. Ten sam kolor ma zawój opasujący czoło Św. Józefa, który dotykał tej tajemnicy, choć w mrokach wiary.
Woreczek spoczywający na piersi Św. Józefa z ikony jest taki sam, jak ten w naszej zakonnej kaplicy. To właśnie do niego wkładamy intencje modlitewne, polecane Św. Józefowi. Chwila, gdy mały Jezus wyciąga kartkę, na której widoczny jest nasz Klasztor, a Święty Józef bez słów, w głębokim zrozumieniu serc przedstawia Mu tę prośbę, staje się trwaniem, ponieważ „woreczek naszego życia” ( 1 Sm 25,29) Św. Józef zawsze ma na sercu a Jezus przed oczyma. Na woreczku widnieje łaciński napis: „Ite ad Ioseph” („Idźcie do Józefa”) – takie słowa skierował faraon do ludzi domagających się chleba w czasie klęski głodu w Egipcie (Rdz 41,55). Józef Egipski – postać niewątpliwie wspaniała – był tylko figurą Św. Józefa. O ileż większą jest godność naszego Patrona! Tą żywą wiarą w jego szczególne wstawiennictwo przesiąknięta jest duchowość Karmelu, zwłaszcza Św. Teresy od Jezusa. Za jej przykładem ufnie „idziemy do Józefa”, powierzając mu nasz Klasztor i wszystkich, którzy proszą nas o modlitwę.
Szata Józefa ma kolor świetlistej purpury. W starożytności, purpura (barwnik bardzo drogi i ceniony) była oznaką piękna, zamożności, symbolem władzy i godności. Bywała zarezerwowana wyłącznie dla królów, członków ich rodzin i najwyższych osobistości. W ikonografii purpura, jako kolor władcy, jest symbolem Boga. Purpura józefowej szaty jest intensywnie rozświetlona i symbolizuje przyobleczenie w Chrystusa, niejako prześwietlenie Nim. To Jezus stanowi całe bogactwo Józefa. Równocześnie tutaj, w prostocie i ubóstwie Nazaretu, człowiek może wejść poza purpurową zasłonę “Świętego Świętych” (Wj 26,31), gdzie w Starym Tertamencie mógł wejść tylko arcykapłan w sukni z fioletowej purpury (Wj 28,31). Stworzenie może wreszcie dotknąć swego Boga, gdyż On stał się “Bogiem z nami” (Mt 1,23).
Istnieje jeszcze inny aspekt tego koloru: niezwykłe barwy nieba krain Północy – od fioletu, aż do delikatnej, liliowej barwy, wkomponowane w koloryt gór czy śniegu odcienie purpury – jakże często obecne w islandzkim krajobrazie – to kolejny symbol obecności Św. Józefa na tej podbiegunowej Wyspie.
Wierzchnią szatę Józefa stanowi prosty fartuch koloru brązowego. Brąz oznacza ziemię, materię, wyrzeczenie i ubóstwo. Z nimi było związane życie Św. Józefa – człowieka ciężkiej pracy, oddanego bez reszty trosce, by swojej Rodzinie zapewnić ziemski byt i bezpieczeństwo.
Chleb spożywany przez Józefa jest nawiązaniem do głębokiej komunii, jaka łączyła go z Jezusem. Nim, jak Eucharystią, Józef niejako posilał się na co dzień, będąc zarazem Żywicielem Tego, który dał Mu życie – ikona jest zatem pełna paradoksów, tak jak pełne ich było życie Św. Józefa, jednego z pierwszych świadków paradoksu uniżenia się Boga.
Znamienna jest dyskretna obecność Matki Bożej. Deseń lilii na szatach Józefa nawiązuje do miłości oblubieńczej, łączącej go z Maryją. Ten sam motyw pojawia się na szatach Jezusa – Źródła miłości i czystości, a równocześnie „błogosławionego Owocu żywota Maryi”. Lilie te spontanicznie kojarzą się z szatą z ikony Matki Bożej Częstochowskiej – Ona, wraz ze Św. Józefem, jest Patronką naszego islandzkiego Karmelu. Szata w Biblii symbolizuje osobę, zatem Maryja jest tu niejako wyryta w sercach Jezusa i Józefa.
Zwróćmy też uwagę, że zarówno krój, jak i kolor fartucha Św.Józefa, nawiązują do karmelitańskiego szkaplerza. W dawnych czasach ów fartuch służył jako ochrona habitu w czasie pracy. Wizja św. Szymona Stocka, generała Karmelitów (XIII w.), uczyniła z niego znak opieki Matki Bożej nad Zakonem Karmelitańskim w postaci szkaplerza. Z czasem nabożeństwo szkaplerzne zostało rozciągnięte na cały Kościół. Nosić szkaplerz oznacza wewnętrznie oddać się i poświęcić Niepokalanej Dziewicy. Trudno znaleźć osobę bardziej oddaną i poświęconą Maryi niż Św. Józef. Przedstawienie go w szkaplerzu oznacza podobieństwo do Maryi w sposobie myślenia i działania.
Patrząc na ikonę ma się wrażenie, że Matka Boża przed chwilą tu była i może wciąż stoi niewidoczna, spoglądając z miłością dobrymi oczyma na Jezusa i Józefa. To właśnie Jej dłoń wyhaftowała ów delikatny ornament na obu szatach.
Jej dłoń ułożyła na stolarskim warsztacie Św.Józefa lekko błękitny obrus i postawiła na nim posiłek – chleb – niejako samego Jezusa, którego wydała na świat, oraz dojrzałe owoce granatu, które z kolei przywołują słowa z „Pieśni nad pieśniami”: „Owoc mój, świeży i zeszłoroczny, dla ciebie, mój miły chowałam” (Pnp 7,14). Sam zaś granat, od wieków był symbolem władzy królewskiej. Ze względu na bogactwo nasion oznaczał również obfitość i pełnię życia. Zwiadowcy wysłani przez Mojżesza do Kanaanu m.in. ten właśnie owoc przynieśli ze sobą, jako znak bogactwa i płodności tej ziemi (Lb 13,23). Autor “Pieśni nad pieśniami” urodę oblubienicy porównuje do owocu granatu: „Jak okrawek granatu skroń twoja, za twoją zasłoną” (Pnp 4,3), zaś w chrześcijaństwie jest on symbolem życia wiecznego. Wreszcie – odnosząc się do duchowości karmelitańskiej – Św. Jan od Krzyża w owocu granatu widzi tajemnice Chrystusa i sądy mądrości Bożej. Spożywanie zaś jego soku, to rozkoszowanie sie miłością Boga. (Pieśń Duchowa 37,7). Wszystkie te symbole doskonale wyrażają pełnię życia wewnętrznego Św. Józefa, ale również obdarzenie go przez Boga niesłychaną godnością: “Ustanowił go panem domu swego i zarządcą wszystkich posiadłości swoich” (liturgia do Św. Józefa).
Z ikony wyłania się obraz Świętej Rodziny jako doskonałej wspólnoty: każdy daje w pełni swój jedyny, niepowtarzalny dar (1P 4,10), nie pragnąc być niczym innym, jak tylko narzędziem w Bożych rękach. Ten cud odbicia jedności Trójcy Świętej – bez żadnego załamania – symbolizuje również lilia, która wyrasta ze skrawka gruntu w kształcie serca -jak „korzeń z wyschniętej ziemi” (Iz 53,2)
W lilię wplata się się pszeniczny kłos. Nawiązuje on do wspominanego już Józefa Egipskiego, który zapewnił chleb wszystkim potrzebującym (Rdz 41,57). Jezus sam stał się chlebem, a Św. Józef zachował go dla nas.
W najprostszym życiu zebrał pełnię plonu (Łk 8,8). Oto Boży plan miłości wypełniony do ostatka, jak brzemienny ziarnem kłos.
Bruk symbolizuje naszą codzienną pracę. Wykonujemy ją pod okiem Św. Józefa i Jemu powierzamy ten nasz maleńki wkład w budowanie Bożego Królestwa.
Studnia nawiązuje do studni Jakuba, ojca wielkiej rodziny – z niej „pił on i jego synowie” (J 4,12). Przy studni jakubowej Jezus rozmawiał z Samarytanką o źródle tryskającym ku życiu wiecznemu z wnętrza wierzących (J 4,14). Przy studni z ikony stoi naczynie do czerpania wody, gdyż pod opieką Św. Józefa nigdy nie zabraknie Wody Życia tym, którzy szczerze jej szukają.
Studnia, to również głębia bolesnego doświadczenia. Można powiedzieć, że Św. Józef, podobnie jak Józef Egipski, został wrzucony do studni cierpienia (Rdz 37,24). Dla tych, którzy są zdecydowani, by Bóg wydrążył w nich głębię ducha, głębia poznania i wiary idzie zawsze w parze z głębią krzyża.
Św. Józef, człowiek wiary i wierności, przeszedł przez otchłań doświadczenia w stopniu adekwatnym do swego zjednoczenia z Jezusem. Teraz, będąc w Kościele Patronem życia wewnętrznego, wspomaga nas na drogach szukania Prawdy, gdzie nieraz przychodzi doświadczać ciemności i bólu.
Proste, kamienne stopnie schodów nawiązują do stromej ścieżki, która prowadzi do Królestwa Bożego. Ukazuje się osiem kamieni – jak osiem błogosławieństw.
W dali rozpościera się jezioro, przypominające swym wyglądem fiord widoczny z naszych okien. U brzegu łódź – mówi o pozostawieniu swojej łodzi, by pójść za Jezusem (Mk 1,16-20).
Otwarte wody przypominają Jego ewangeliczne przesłania: że bezpiecznie jest Mu zawierzyć, choć fale bywają wzburzone (Mk 4,39), że On wzywa do ryzyka wypłynięcia na głębię, by cieszyć się obfitym połowem (Łk 5,4-7). We wspólnocie doświadcza się tej obfitości, gdy człowiek, na wzór Św. Józefa, zanurzy się tu i teraz w głębię codziennego życia. Właśnie wtedy doświadcza tej, promieniującej z ikony, złoto-ciepłej atmosfery domowego ogniska, którego Lampą jest Baranek (Ap 21,23), i można – podobnie jak spokojne jezioro (również obraz kontemplacji) – odbijać Bożą rzeczywistość objawiającą się w zwykłym życiu.
Historia naszego Klasztoru wpisana jest w ikonę Św. Józefa, Patrona Karmelu na Islandii. Czytając tę ikonę jak księgę, zarówno w oczywistych metaforach, jak i nam tylko znanych szczegółach, dziękujemy Św. Józefowi za nieustanną opiekę i powtarzamy za Św. Teresą od Jezusa: „Obrałam sobie za orędownika i patrona chwalebnego Św. Józefa, usilnie się Jemu polecając […] Nie pamiętam bym kiedykolwiek, aż do tej chwili prosiła Go o jakąś rzecz, której by mi nie wyświadczył […] Kto by mi nie wierzył, niech spróbuje, a z własnego doświadczenia przekona się, jak dobra i pożyteczna to rzecz, polecać się temu chwalebnemu Patriarsze i czcić Go nabożeństwem.” (Księga Życia 6,6)
Karmel Niepokalanej Pani Jasnogórskiej i Św. Józefa
Powyższy opis ikony Świętego Józefa napisany został w 2009 roku przez jedną z sióstr karmelitanek bosych z Islandii
Karmelklaustrið
Ölduslóð 37
220 Hafnarfjörður Iceland
www.karmel.is